زردی (یرقان): بیماری با رنگ زرد
زردی یا یرقان حالتی است که در آن پوست، سفیده چشم و غشاهای مخاطی به رنگ زرد درمیآیند. این تغییر رنگ به دلیل افزایش سطح بیلیروبین در خون است. بیلیروبین مادهای زرد رنگ است که از تجزیه گلبولهای قرمز خون تولید میشود.
علل زردی
زردی میتواند در اثر مشکلات مختلفی در بدن ایجاد شود که به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند:
- زردی پیشکبدی: در این نوع زردی، مشکل در تولید بیلیروبین یا افزایش تجزیه گلبولهای قرمز خون وجود دارد.
- زردی کبدی: در این نوع زردی، مشکل در پردازش بیلیروبین در کبد وجود دارد.
- زردی پسکبدی: در این نوع زردی، مشکل در دفع بیلیروبین از کبد به روده وجود دارد.
علل شایع زردی عبارتند از:
- زردی نوزادان: معمولاً به دلیل نارس بودن کبد نوزاد یا ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد ایجاد میشود.
- بیماریهای کبدی: هپاتیت، سیروز کبدی، سرطان کبد
- مسدود شدن مجاری صفراوی: سنگهای صفراوی، تومورها
- بیماریهای خونی: کمخونی همولیتیک
- مصرف برخی داروها
علائم زردی
- زرد شدن پوست و سفیده چشم
- خارش پوست
- ادرار تیره
- مدفوع رنگ پریده
- خستگی و ضعف
- تهوع و استفراغ
- درد شکم
تشخیص زردی
برای تشخیص علت زردی، پزشک معاینه فیزیکی انجام داده و آزمایشهای زیر را درخواست میکند:
- آزمایش خون: برای اندازهگیری سطح بیلیروبین، آنزیمهای کبدی و سایر نشانگرهای بیماری
- سونوگرافی: برای بررسی اندازه و شکل کبد و کیسه صفرا
- سی تی اسکن یا ام آر آی: برای بررسی دقیقتر ساختارهای داخلی بدن
- بیوپسی کبد: در برخی موارد، برای بررسی بافت کبد زیر میکروسکوپ
درمان زردی
درمان زردی به علت اصلی آن بستگی دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دارودرمانی: برای کاهش تولید بیلیروبین یا بهبود عملکرد کبد
- جراحی: برای برداشتن سنگهای صفراوی، تومورها یا ترمیم مجاری صفراوی
- تغییر رژیم غذایی: در برخی موارد، تغییر رژیم غذایی میتواند به بهبود علائم کمک کند.
تغذیه در زردی
- تغذیه مفید: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئینهای کم چرب، آب فراوان
- تغذیه مضر: غذاهای چرب، الکل، غذاهای فرآوری شده، غذاهای حاوی قند زیاد
توجه: تغذیه در درمان زردی نقش مکمل دارد و باید تحت نظر پزشک انجام شود.
زردی در نوزادان
زردی در نوزادان شایع است و معمولاً به دلیل نارس بودن کبد یا ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد ایجاد میشود. در بیشتر موارد، زردی نوزادان به طور خود به خود برطرف میشود، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان با فتوتراپی یا تعویض خون داشته باشد.
توجه: این مقاله صرفاً جنبه اطلاعرسانی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی نیست. برای تشخیص و درمان زردی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
کلمات کلیدی: زردی، یرقان، بیلیروبین، کبد، تشخیص، درمان، تغذیه
موضوعات مرتبط: بیماریهای کبدی، بیماریهای خون، سلامت نوزاد